ประวัติและปฏิปทา
หลวงพ่อวงศ์ จันทโชโต

วัดบ้านค่าย
อ.บ้านค่าย จ.ระยอง

พระครูวิจิตรธรรมวัตร (หลวงพ่อวงศ์) วัดบ้านค่าย พระเกจิผู้ทรงอภิญญา เชี่ยวชาญโหราศาตร์ วิชาไสยศาตร์ และโหราศาตร์แห่งเมืองระยอง

◉ ชาติภูมิ
พระครูวิจิตรธรรมวัตร (หลวงพ่อวงศ์) วัดบ้านค่าย นามเดิมชื่อ “วงศ์ วงศ์พิทักษ์” เกิดเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๙ ปีมะเส็ง พ.ศ.๒๔๐๐ ที่บ้านหนองตาเสี่ยง ตำบลหนองละลอก อำเภอบ้านค่าย จังหวัดระยอง บิดาชื่อ “นายน้อย” และมารดาชื่อ “เอี่ยม วงศ์พิทักษ์” มีพี่น้องร่วมบิดา มารดา ทั้งหมด ๙ คน หลวงพ่อเป็นคนที่ ๔

เมื่อย่างเข้าสู่วัยหนุ่ม อายุได้ ๑๔ ปี บิดามารดาได้ไปนำไปฝากไว้ที่วัดเพื่อเรียนหนังสือ โดยนำไปไว้ฝากกับ พระอาจารย์กลั่น วัดบ้านค่าย จ.ระยอง

◉ อุปสมบท
เมื่ออายุครบบวชท่านจึงได้อุปสมบท ณ วัดบ้านค่าย ตรงกับเดือน ๘ เเปดสองหน พ.ศ ๒๔๒๓ ขณะนั้นอายุ ๒๔ ปี โดยมี หลวงปู่สังข์เฒ่า ที่มีอาคมเเก่กล้า ซึ่งเป็นผู้สร้าง วัดละหารไร่ เป็นพระอุปชฌาย์ พระอาจารย์ดี วัดบ้านค่าย เป็นพระกรรมาจารย์ ปี พ.ศ.๒๔๓๓ พระอาจารย์ดี ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดบ้านค่ายได้มรณภาพลง พระยาศรีสมุทรโภคโชคชัยชิตสงคราม ผู้ว่าราชการจังหวัดระยองในสมัยนั้น จึงมอบให้หลวงพ่อเป็นผู้รักษาวัดบ้านค่าย ต่อมา พระครูสมุทรสมานคุณเจ้าคณะจังหวัดระยองในสมัยนั้น ได้เเต่งตั้งให้ หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย เป็นเจ้าอธิการวัดบ้านค่าย มีอำนาจหน้าที่ในการปกครองวัดบ้านค่ายโดยสมบูรณ์

ในปี พ.ศ.๒๔๔๖ หลวงพ่อวงศ์ มีพรรษาได้ ๒๔ พรรษา อายุ ๔๖ ปี สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมหลวงวชิรญาณวงศ์ สมัยดำรงค์สมณศักดิ์ เป็นที่ พระสุคุณคณาภรณ์ เจ้าคณะมณฑลจันทบุรี ได้นัดพระเถระผู้ใหญ่ รวม ๒๐ วัดที่วัดเก๋ง ปัจจุบันเป็นที่ตั้งโรงพยาบาลระยอง อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง เพื่อเเต่งตั้งให้ หลวงพ่อวงศ์ ระยอง ดำรงตำเเหน่งเจ้าคณะเเขวงอำเภอบ้านค่าย ในวันเเรกท่านไม่ยอมรับ ท่านเจ้าคณะมณฑลจันทบุรี ก็ยังไม่ยอม ให้พระผู้ใหญ่ซึ่งมาประชุมในวันนั้นกลับไปก่อน เเละนัดให้มาประชุมใหม่ในวันรุ่งขึ้น แล้วจึงออกประกาศแบบบังคับเเต่งตั้งเจ้าคณะเเขวงบ้านค่าย หรือ เจ้าคณะอำเภอบ้านค่ายปัจจุบัน นับว่า หลวงพ่อวงศ์ เป็นเจ้าคณะเเขวงองค์เเรกของอำเภอบ้านค่าย มีวัดในเขตปกครองของอำเภอบ้านค่าย ๑๖ วัด

หลวงพ่อวงศ์ ท่านมีอภิญญาจิต สามารถหยั่งรู้ได้ว่ามีสมบัติมีค่าของผู้ที่ตายแล้วฝังดินไว้จำนวนมากมายในบริเวณของวัดบ้านค่าย และวิญญาณเจ้าของทรัพย์ที่ตายไปแล้ว ก็ยังวนเวียนเฝ้าทรัพย์ของตนอยู่ ดังนั้นท่านจึงติดต่อกับวิญญาณเหล่านั้นขอยืมสมบัติผีมาสร้างวัด เมื่อผีเจ้าของทรัพย์ตนใดตกลงให้ยืม ผีก็จะนำสมบัติอันมีค่ามาวางไว้ให้ในที่ต่างๆ วางไว้ใต้ธรรมาสน์บ้าง วางไว้หลังพระประธานบ้าง และที่อื่นๆ ซึ่งเป็นที่ลับตาบ้าง หลวงพ่อวงศ์ ได้นำสมบัติเหล่านั้นไปเปลี่ยนเป็นเงินแล้วใช้เป็นทุนบูรณะวัดขึ้นมาทีละส่วน เมื่อชาวบ้านญาติโยมรู้ว่าผียังช่วยสร้างวัด ต่างก็เกิดจิตศรัทธามาร่วมบริจาคปัจจัยกันเป็นจำนวนมาก ทำให้หลวงพ่อวงศ์สามารถปฏิสังขรณ์วัดบ้านค่ายให้มีสถานที่กระทำศาสนพิธีได้ครบถ้วนสมบูรณ์ คือมีโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ และกุฏิจำพรรษาของพระเณร

เมื่อบูรณะวัดบ้านค่ายเสร็จเรียบร้อย หลวงพ่อวงศ์ก็รวบรวมปัจจัย นำไปซื้อเครื่องประดับอันมีค่าของผีที่มีลักษณะเหมือนกันคืนกลับไป เวลาเอาคืนท่านก็จะนำไปวางในที่ลับตา เครื่องประดับอันมีค่าก็จะหายไปอย่างไร้ร่องรอย ผีบางตนก็ไม่เอาสมบัติคืน หากถวายให้กับท่านเพื่อสร้างกุศลความดีด้วยกัน

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๖๑ หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย ได้รับตราตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์ วันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๗๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จออก ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานสัญญาบัตรสมณศักดิ์ คือ ให้พระครูวงศ์ วัดบ้านค่าย เป็น “พระครูวิจิตรธรรมานุวัติ”

◉ มรณภาพ
พระครูวิจิตรธรรมานุวัติ หรือ หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย ท่านมรณภาพลงขณะมีอายุได้ ๘๓ ปี พรรษา ๕๙

◉ หยั่งรู้มรณกาล
มีเรื่องที่เล่าเกี่ยวกับ เรื่องมรณภาพของ หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย คือ ก่อนมรณภาพ หลวงพ่อวงศ์ ท่านชราภาพมาก ท่านจะพูดว่า ใบไม้เหลืองเเล้วก็ต้องร่วง ใบอ่อนก็ผลิเเตกขึ้นมาเเทนเป็นธรรมดาของโลก วันสองวันกูก็จะสบายเเล้ว มอบวัดให้คุณดิ่ง ครอง ๒ วัดคือ วัดบ้านค่าย เเละ วัดไผ่ล้อม

ดูหลวงพ่อวงศ์ จะทราบมรณภาพของท่าน คือหลังจากได้ปรารถถึงความตายเเล้ว ท่านก็จัดการกับลูกศิษย์ของท่านชื่อ นายไหล ซึ่งมาอยู่วัดกับหลวงพ่อตั้งเเต่อายุ ๕ ขวบ จนถึง ๑๓ ขวบ โดยให้นายไหลไปอยู่กับหลวงพ่อทบ วัดกะบกขึ้นผึ้ง เป็นการจัดการเรื่องของศิษย์ที่ท่านเป็นห่วงอยู่เป็นที่เรียบร้อย ในวันมรณภาพนั้น หลังจากฉันเช้าเเล้ว ท่านพูดพึมพำว่า ถึงเวลาเเล้วก็กลับไป เเล้วสั่งว่า ถ้าท่านมรภาพเวลาปลงศพให้ใส่เปลือกข่อยลงไปด้วย หลังจากนั้นหลวงพ่อก็ถือพิมพ์ยาไปกดพิมพ์เป็นลูกกลอน เมื่อกดพิมพ์ได้พอสมควรเเล้วก็มานั่งปั้นเป็นลูกกลอน ขณะที่ปั้นอยู่นั้นหลวงพ่อวงศ์ นั่งตะเเคงมรณภาพด้วยอาการสงบ ตรงกับที่หลวงพ่อเคยปรารถไว้ทุกประการ ในการปลงศพของหลวงพ่อวงศ์ นั้นเมื่อจุดไฟประชุมเพลิงปรากฎว่าจุดไฟไม่ติด ได้พยายามจุดกันหลายหนก็ไม่ติด จนนายไหลซึ่งเป็นศิษย์นึกถึงคำสั่งของหลวงพ่อวงศ์ ก่อนมรณภาพ จึงไปถากเปลือกข่อย มาสุมไฟจึงติดเเละประชุมเพลิงได้

ในขณะที่ไฟกำลังลุกอยู่นั้น บรรดาผู้ที่มาร่วมกันประชุมเพลิง ได้เห็นไก่ขาวบินจากทางทิศเหนือผ่านซุ้มประตู ข้ามเมรุ บินหายเข้าไปกุฏิหลวงพ่อ จากเหตุที่ไก่ขาวบินเข้าไปในกุฏิหลวงพ่อนั้นเป็นนิมิตทำนองบอกใบ้ไว้ว่า ถัดจากหลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย จะมีอาจารย์ผู้ทรงคุณวิเศษอีกท่านหนึ่งมาอยู่ที่ วัดบ้านค่าย นั้นก็คือหลวงพ่อดิ่งนี่เอง ซึ่งเป็นศิษย์องค์เเรกที่หลวงพ่อวงศ์ อุปสมบทให้

หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย จังหวัดระยอง (พระครูวิจิตรธรรมานุวัติ) เป็นพระคณาจารย์ที่เชี่ยวชาญในวิชาไสยศาตร์ โหราศาตร์ เเละเเพทย์เเผนโบราณ องค์หนึ่งในภาคตะวันออก ท่านเป็นศิษย์เอกของหลวงปู่สังข์เฒ่าแห่งวัดเก๋งจีน ท่านเป็นพระคณาจารย์สมัยหลวงพ่ออี๋เเห่งวัดสัตหีบ จังหวัดชลบุรี เเต่เเก่อาวุโสกว่า เเละรู้จักมักคุ้นกันเป็นอย่างดี เคยลองวิชากันเป็นที่ชื่นชอบของลูกศิษย์ในสมัยนั้น เเต่ชื่อเสียงของหลวงพ่อวงศ์มิได้โด่งดังไปไกล เนื่องจากท่านเป็นพระที่รักสันโดษ มักน้อย เเละถ่อมตัว ทำเครื่องลางของขลังออกมาน้อยนั่นเอง เเต่ว่าในเขตท้องถิ่นหรือเขตใกล้เคียง ชื่อเสียงของท่านเป็นที่รู้กันทั่วไปในวงการ เคยไปร่วมพิธีพุทธาภิเศกกับสมเด็จพระสังฆราชเเพ เเห่งวัดสุทัศน์ที่กรุงเทพมหานครในสมัยนั้น

◉ ด้านวัตถุมงคล
หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย ได้สร้างเหรียญไว้ ๔ รุ่นด้วยกัน และมีอีกเหรียญรุ่นหนึ่งที่ สร้างโดยหลวงพ่อดิ่งศิษย์ของท่านเ พื่อเป็นที่ระลึกหลังจากท่านมรณภาพในปี พ.ศ.๒๔๘๓ แต่ข้อมูลก็ยังไม่เป็นที่แน่นอนบ้างก็ว่าสร้างโดยหลวงพ่อในปี พ.ศ.๒๔๘๐ ตอนอายุท่านครบ ๘๐ ปี ดังนั้นจึงนับได้ว่า เหรียญหลวงพ่อวงศ์มีทั้งหมด ๕ รุ่นด้วยกัน

๑.เหรียญพระพุทธชินราช หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย รุ่นบัวผุด
๒.เหรียญหลวงพ่อวงศ์ รุ่น วัดบ้านไข้
๓.เหรียญ หลวงพ่อวงศ์ รุ่น ฉลองโรงเรียน (วัดบ้านใข้) ปี พ.ศ.๒๔๗๗
๔.เหรียญ หลวงพ่อวงศ์ รุ่น วัดบ้านค่าย ประมาณปี พ.ศ.๒๔๗๘
๕.เหรียญ หลวงพ่อวงศ์ รุ่น ฉลองอายุครบ ๘๐ ปี

เหรียญรุ่นแรก ของท่านพระครูวิจิตรธรรมวัตร หรือ หลวงพ่อวงศ์ วัดบ้านค่าย อ.บ้านค่าย จ.ระยอง ตามคำบอกเล่าของลูกศิษย์ใกล้ชิด ในหลวงพ่อ (คุณลุงพรัน) ได้กรุณาเล่าให้ฟังว่า เหรียญรุ่นนี้ ทางคณะศิษย์ที่นับถือใน หลวงพ่อวงศ์ อยากได้วัตถุมงคลของ หลวงพ่อไว้บูชาติดตัว อีกทั้ง หลวงพ่อวงศ์ท่านเอง เวลาท่านล้างหน้า ในตอนเช้า ท่านจะเสกน้ำมนต์ ล้างหน้าทุกเช้า จนกระทั่ง ได้มีดอกบัว ผุดขึ้นมา ณ.บริเวณที่ หลวงพ่อท่านล้างหน้า เป็นประจำ เลยทำให้ คณะศิษย์ขออนุญาต หลวงพ่อวงศ่ท่านจัดสร้าง เหรียญพระพุทธชินราช บัวผุด รุ่นแรก ขึ้น ในปี พ.ศ.๒๔๖๓ (บางท่านกล่าวว่า สร้างในปี พ.ศ.๒๔๗๒) เหตุเพราะ พิมพ์ของเหรียญ เหมือนกับ เหรียญพระพุทธชินราช รุ่นแรก ของ หลวงปู่บุญ วัดกลางบางแก้ว ที่จัดสร้างในปี พ.ศ.๒๔๗๒ โดยจะต่างกันแค่ บริเวณบัวแถวล่าง ที่ เหรียญของหลวงพ่อวงศ์ จะมีการลบบัวออก ๑ กลีบ สันนิษฐานว่า สร้างมาจากโรงงานเดียวกัน แน่นอน