ประวัติและปฏิปทา
พระอาจารย์วันชัย วิจิตฺโต
วัดป่าสังฆาราม (ภูสังโฆ)
อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี
พระอาจารย์วันชัย วิจิตฺโต เกิดเมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม พ.ศ.๒๔๙๑ อดีตนักเรียนเตรียมทหารรุ่น ๘ และ จปร. รุ่น ๑๙ ท่านได้ทำงานรับราชการทหารอยู่ระยะหนึ่ง จากนั้นจึงออกบวช แล้วได้พบหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน เป็นครั้งแรกที่มูลนิธิพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ซ.จรัญสนิทวงศ์ ๓๗ ฝั่งธนบุรี เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร
หลวงตามหาบัวได้ให้คำแนะนำว่า “ไม่ควรอยู่เร่ ๆ ร่อน ๆ ควรจะอยู่กับครูบาอาจารย์” จากนั้นไม่นานท่านก็เดินทางไปศึกษากับหลวงตามหาบัว ที่วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี
◎ หลวงตามหาบัวเทศน์ว่า…
“ต่อไปนี้ท่านวันชัยละจะเป็นกำลังของศาสนาองค์หนึ่ง เราพูดชี้นิ้วไม่มีสองถ้าลงได้พูดแล้วนะ”
๏ เมื่อวันที่ ๖ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒ กำลังสำคัญของศาสนา
นั่นองค์หนึ่งพระภาวนา ชื่อเสถียร ท่านเป็นคนอุดรแล้วท่านไปภาวนาอยู่ทางเขตต่อพม่า เมืองไทย-พม่าเขตต่อ นี่สำคัญมากนะ ชื่อเสถียร บ้านเดิมท่านอยู่อุดร พาพ่อพาแม่ไปอยู่ทางนู้นมีที่สะดวก สบาย การทำ มาหาเลี้ยงชีพก็สะดวก ทุกอย่างสงบสงัดทั้งด้านธรรมทั้งด้านโลก ท่านเลยชวนพ่อแม่ท่านไป ท่านเข้าท่าอยู่นะ แล้วได้ประโยชน์ทางนู้น ชื่อเสถียร นู่นอาจารย์ชา ท่านบุญมี ท่านอุทัย ท่านวันชัย หลวงพ่อตัน ท่านปัญญา นี่เพชรน้ำ หนึ่งมีหลายองค์นะนี่ ท่านสำเร็จเรียบร้อยแล้ว ถ้าเป็นสมัยครั้งพุทธกาลเป็นพระอรหันต์ ทุกวันนี่เทวทัตมันขวางหูขวางใจ ว่าอรหันต์ไม่ได้ เทวทัต คือพระที่ท่านจะรู้กันต้องเป็นนักภาวนาด้วยกัน ได้สนทนากันในวงภายในๆ รู้กันแต่ว่าภายใน นอกนั้นไปท่านเหมือนไม่รู้ไม่ชี้ เพราะฉะนั้นวงกรรมฐานกันมองเห็นกันรู้กันทันทีๆ เพราะทราบจากใจ
๏ เมื่อวันที่ ๓๐ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๒ ครั้งพุทธกาลเรียกผู้สิ้นกิเลสเป็นพระอรหันต์
ไม่ค่อยได้วัดนั้นวัดนี้เรา เวลาไม่พอ และกำลังก็ไม่พอด้วย วัดท่านวันชัยก็ได้ไป นานๆ ไปที ธรรมลีก็ไป วัดท่านวันชัยใหญ่ พระเยอะ วัดธรรมลีก็เยอะเหมือนกัน แถวนั้นมีที่ไหนบ้างน้า ท่านวันชัยทีแรกเราไปกรุงเทพไปพบอยู่ที่มูลนิธิ ไปถามอาการเคลื่อนไหวของท่าน ลักษณะเป็นเร่ๆ ร่อนๆ ไม่มีหลัก เราก็ไม่เคยบอกใครให้เป็น อย่างนั้นนะ เราบอกถ้าอย่างนั้นไปวัดผม เราว่าอย่างนั้น ไม่เคย เราเลยบอกให้ไปอยู่วัดผม เราสอนตั้งหลักใหม่ ท่านเลยมาเลย ก็ได้หลักจริงๆ มาจากนี้ก็ไปอยู่ที่นั่นนะ ทุกวันนี้นะ เรียกว่าภูสังโฆ
คือความตั้งใจมีแต่หาที่เกาะที่ยึดไม่ถูก มันก็ไม่มีประโยชน์นะ เพราะเราเห็นโทษของเรา เราจึงบอกเลย ท่านอยู่ที่มูลนิธิพ่อแม่ครูอาจารย์มั่นตอนต้น เห็นท่านไปอยู่ที่นั่นถามเหตุถามผล หลักเกณฑ์ยังไม่ได้ เร่ๆ ร่อนๆ เราก็เลยบอกเลย เอาถ้าอย่างนั้นไปวัดป่าบ้านตาด ท่านก็เลยมาที่นี่ มาได้หลักที่นี่นะ เดี๋ยวนี้ท่านได้หลักแล้ว ได้หลักมั่นคง คือท่านพูดเอง เราไม่ได้แนะไปก่อน ท่านพูดเอง แล้วตรงกับความจริงๆ ตามขั้นของธรรม เราบอกเออใช้ได้ๆ เรื่อยๆ ไป นี่ก็เป็นพระสำคัญละเดี๋ยวนี้ท่านวันชัยดี ได้หลักเกณฑ์ดี
ภาคปฏิบัติเป็นของเล่นเมื่อไร สอนกันสุ่มสี่สุ่มห้าไม่ได้นะ จิตสอนจิตนี้ตรงแน่วๆ ขั้นธรรมนี่..เช่นเสกตัว เป็นครูเป็นอาจารย์เขา เขาน้อยกว่าแต่ความรู้เขาสูงกว่าเราสอนไม่ได้นะ อาจารย์น่ะสอนลูกศิษย์ไม่ได้
ท่านวันชัยก็มาอยู่ที่นี่ เราก็บอกให้มาวัดป่าบ้านตาดเราบอกเลยนะ ซึ่งเราไม่เคยบอกใคร เห็นเร่ๆ ร่อนๆ อยู่ มูลนิธิหลวงปู่มั่นฝั่นธน ตอนเราไปนั้น ถามจะไปไหนมาไหน โลเลโลกเลกอยู่ ไม่ได้หลักได้เกณฑ์ เราเลยบอกเลย มาอยู่ที่นี่แล้วมีอะไรก็จะพูดกันให้ได้หลักได้เกณฑ์ มาก็ได้จริงๆ แน่ะอย่างนั้นแล้ว ท่านมาเล่าจุดไหนๆ ถูกต้อง เรายอมรับๆ แล้วอธิบายต่อๆ ท่านก็ยอมรับ เป็นพระที่มีหลักเกณฑ์อยู่มากท่านวันชัย มาอยู่ที่นี่ เราล่ะให้มา ตั้งแต่มูลนิธิหลวงปู่มั่นที่ฝั่งธน เห็นไปเร่ๆ ร่อนๆ อยู่นั้น เราดูลักษณะไม่มีหลักมีเกณฑ์ เราเลยบอกเลย ธรรมดา เราจะไม่บอกใครง่ายๆ ให้มาอยู่วัดป่าบ้านตาด
นี่ความตั้งใจท่านมีแต่หาหลักยึดไม่ได้ ความหมายว่าอย่างนั้น เราเลยบอกให้มาวัดป่าบ้านตาดเลย มาก็ถาม ถึงเรื่องจิตใจ จากนั้นก็อธิบายให้ฟัง ท่านก็ทำ ด้วยความตั้งใจ ท่านมาพูดให้เราฟังตรงไหนถูกต้องๆ แล้วออกจากนี้ ก็ไปอยู่ที่ภูสังโฆ ท่านก็ดี ท่านได้หลักใจดี ธรรมลีก็เหมือนกัน ธรรมลีนี้เป็นเศรษฐีธรรมมานานแล้วนะ เรียกว่า เศรษฐีธรรม ถ้าธรรมเต็มเม็ดเต็มหน่วยเรียกว่าเศรษฐีได้แล้ว เศรษฐีธรรม ธรรมภายในหัวอก ใจกับธรรมเป็น อันเดียวกันแล้วไม่จม
๏ เมื่อวันที่ ๔ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๕๒ เป็นพระมีหลักเกณฑ์อยู่มาก
ท่านวันชัยก็ดี มีหลักใจเรียบร้อยแล้ว มาพูดเรื่องจิตตภาวนาให้ฟังทุกอย่างๆ เราก็เพียงคอยแนะๆ เท่านั้น ก็ผ่านไปได้เรียกว่าผ่านได้แล้วท่านวันชัย ผ่านได้โดยสมบูรณ์ ไม่มีอะไรละ กิเลสตัณหาตัวไหนไม่มี เรียกว่าขาดสะบั้นไปเลย ครองแต่ธรรมเต็มหัวใจ ถ้าธรรมครองใจแล้วสบายมาก ถ้ากิเลสครองใจเป็นไฟไปเลย มันต่างกัน
๏ เมื่อวันที่ ๔ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๕๑ ท่านวันชัยครองแต่ธรรมเต็มหัวใจ
วัดภูสังโฆก็ดี วัดผาแดงก็ดี นี่เป็นวัดทองคำ เพชรน้ำ หนึ่ง ทั้งสองวัดนะ เป็นแต่เพียงนิสัยวาสนาที่มาใช้ในแดน สมมุตินี้ต่างกันเท่านั้น ส่วนวิมุตตินั้นเหมือนกัน ลูกศิษย์ของเราทั้งสองเลยนะ ธรรมลี จะไม่พูดเต็มปากได้ยังไง ท่านวันชัยก็มาพูดต่อปากต่อคำ เรื่องการภาวนาเป็นยังไงๆ ขัดข้องตรงไหนเราเป็นผู้แก้ไขให้ทั้งนั้นๆ จนกระทั่งทะลุ นี่อันหนึ่ง แล้วธรรมลีก็ตั้งแต่วันบวชแล้ว บวชวันถวายเพลิงหลวงปู่มั่น บวชวันนั้นที่วัดป่าสุทธาวาส ตั้งแต่บวชแล้ว ติดสอยห้อยตามเราตลอดเหมือนเด็กนะ ธรรมลีนี้เหมือนเด็ก ไม่มีธรรมวินัยอะไรเลย เอาพ่อแม่กับลูกเข้าเลย เป็น ใหญ่กว่า เราจะไปไหนติดตาม คือไม่ต้องขออนุญาตนะ เห็นไหมไปกรุงเทพด้วย ด้อมตาม ถ้าไปขออนุญาตท่านจะ ไม่ให้ไป ต้องขโมยไปแบบนี้แหละ เห็นไหมล่ะ เป็นอย่างนั้น
ไปทีไร อยากไปไปเลยนะ ปั๊บ ขโมยไปเลย เป็นอย่างนั้น นี่เป็นนิสัยอันหนึ่ง เราก็ทราบ นี่ก็ตั้งแต่ต้นมา เราสอนตั้งแต่ ก.ไก่ ก.กา เรื่อยมา ท่านวันชัยนี้ก็มาอยู่กับเราหลายปีเวลาท่านอยู่ที่มูลนิธิหลวงปู่มั่นที่ฝั่งธนฯ พอดีเราไปนวดเส้น ก็ไปเจอท่านวันชัยที่นั่น ถามเหตุถามผล จะไปไหนมาไหนหลักเกณฑ์ไม่ค่อยมี เราก็ไม่เคยได้บอกใครให้มาอยู่กับเรา นี่ได้บอกเลย พอได้ความว่า เหมือนว่าหลักลอย ว่างั้นเถอะน่ะ จะไปไหนมาไหน พูดยากๆ ตอบยากๆ ลำบากการตอบ นี่แสดงให้เห็นว่า หลักลอย เราก็บอกว่า ถ้างั้นให้ไปอยู่วัดป่าบ้านตาดกับผมที่วัด พอเรามาท่านก็ตามมา มาอยู่ที่นี่แล้วเข้าๆ ออกๆ จากนี้ก็ไปตั้งที่วัดนั้น เราก็ให้ไปอยู่ที่วัดภูสังโฆ เรื่อยมา สักเท่าไรปีแล้ว มาอยู่กับเราตั้งแต่ปี ๒๕๒๓ มันก็ ๒๓ ปีแล้วตั้งแต่เกี่ยวข้องกันมา ใกล้ชิดติดพันจริงๆ ๒๓ ปี
นี่เราก็สอนมาตั้งแต่ต้นเหมือนกันกับท่านลี ต่อปากต่อคำเราเอง เราเป็นคนสอนเอง เล่าเรื่องอะไรมา ให้เราฟังเองๆ เพราะฉะนั้นเราถึงพูดได้เต็มปาก นี่เราฟังแล้ว ว่าทั้งสองนี้เป็นเพชรน้ำหนึ่งด้วยกัน ต่างกันแต่ นิสัยวาสนาที่ใช้ในแดนสมมุตินี้เท่านั้น ส่วนวิมุตตินั้นเหมือนกันหมด กรุณาทราบเอาไว้
๏ เมื่อวันที่ ๒ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๖ เป็นตามนิสัยวาสนา
ทุกวันนี้พระอาจารย์วันชัย ท่านจำพรรษาอยู่ที่วัดภูสังโฆ ต.กุดหมากไฟ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี ซึ่งไม่ไกลจากวัดบ้านตาดมากนักและท่านก็เป็นหนึ่งเก้าบุคคลที่หลวงตามหาบัวกำหนดไว้ในพินัยกรรมว่าให้เป็นผู้จัดการเรื่องต่างๆหลังท่านละขันธ์
ปัจจุบัน ท่านพระอาจารย์วันชัย วิจิตโต ท่านมีอายุ ๗๒ ปี (๑๐ มีนาคม ๒๕๖๓)
◎ วัดสังโฆญาณวิสุทธิโสภณ (ภูสังโฆ)
ตั้งอยู่บ้านกุดหมากไฟ หมู่ที่ ๑ ตำบลกุดหมากไฟ อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี โดยมีพระอาจารย์วันชัย วิจิตโต เป็นประธานสงฆ์ เดินทางจากจังหวัดอุดรธานี ถึงอำเภอหนองวัวซอ บ้านอูบมุง บ้านกุดหมากไฟ ระยะทางประมาณ ๖๐ กิโลเมตร
วัดภูสังโฆญาณวิสุทธิโสภณ (วัดภูสังโฆ, วัดป่าสังฆาราม) หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า วัดเสิงเคิง เป็นวัดปฏิบัติสายหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต เป็นวัดที่เน้นหนักและเข้มงวดเรื่องการปฏิบัติภาวนา สถานที่สัปปายะ เหมาะอย่างยิ่งในการเร่งปฏิบัติภาวนาอย่างจริงจัง
◎ โอวาทธรรมจากพระอาจารย์วันชัย วิจิตโต
“คนเราโลภ โกรธ หลง มาตั้งแต่เกิด จนแก่ จนตาย ไม่
เห็นมีอะไรดี กิเลสมันร้าย เราไม่ได้ไปร่ำไปเรียน กิเลสมันก็ติดตัวเรา
ตั้งแต่เกิด ก็เพราะความหลงผิด ในตัวตนนั่นเอง”
“เวลาเราเหลือน้อยลงทุกที
อย่าได้ประมาท ให้เร่งภาวนากัน”
“ภาวนาให้มาก ต้องต่อสู้ ต้องพากเพียร จึงจะได้ของจริง”
“เอ้า แยกย้ายกันภาวนา”
