ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต
วัดป่าโนนสมบูรณ์
อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี
หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต ท่านถือเป็นศิษย์อาวุโสของหลวงปู่คำพอง ติสโส วัดถ้ำกกดู่ ต.โนนหวาย อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี ท่านเป็นพระผู้สันโดษ มีปฏิปทางดงาม เรียบง่าย อารมณ์ดี มีเมตตาธรรมไม่มีประมาณ
หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตฺโต นามเดิม บุญมา รวมธรรม เกิดเมื่อวันจันทร์ที่ ๘ มกราคม พ.ศ.๒๔๗๓ ปีระกา บ้านเกิดอยู่ ณ บ้านโคกเขื่อนหิน ตำบลกลางใหญ่ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี บิดาชื่อ พ่อมิง รวมธรรม มารดาชื่อ แม่ปั่น รวมธรรม มีพี่น้อง ๕ คน ประกอบอาชีพทำนาเป็นหลัก หลวงปู่ได้ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ที่ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี เนื่องจากสมัยนั่นที่ จ.อุบลราชธานี ประสบภัยแล้ง
หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต อุปสมบทครั้งแรก ที่ อ.หนองบัวลำภู จ.อุดรธานี (ปัจจุบันเป็น จ.หนองบัวลำภู) โดยมี ท่านพระครูพิศาลคณานุกิจ (เส็ง กณฺณวโร) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูพิทักษ์ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ เป็นพระอาจารย์สอนซ้อมขานนาค หลังจากอุปสมบทแล้วหลวงปู่ได้จำพรรษาอยู่กับพระอาจารย์ปั่น ที่สำนักสงฆ์หนองงูเหลือม ระหว่างจำพรรษาอยู่นั้น หลวงปู่ได้เร่งทำความเพียรอย่างมาก และในพรรษาที่ ๒ หลวงปู่ก็สอบได้นักธรรมชั้นตรี ที่วัดบุญญานุสรณ์ สมัยนั้นพระอาจารย์มหาจันทร์ศรี เป็นเจ้าอาวาสวัดบุญญานุสรณ์ ทำให้หลวงปู่มีหลักในการภาวนามากขึ้น ในพรรษาที่ ๓ หลวงปู่ได้ลาสิกขาออกมาประกอบอาชีพและมีครอบครัว
หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต อุปสมบทครั้งที่ ๒ เมื่อวันที่ ๑๕ เดือนมีนาคม พ.ศ.๒๕๒๓ ณ ที่วัดป่าพัฒนาธรรม อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี โดยมี พระสุวัณโณปทมคุณ (หลวงปู่คำพอง ติสโส) วัดถ้ำกกดู่ เป็นพระอุปัชฌาย์ ท่านพระอาจารย์เหมือน มุนิวังโส เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ท่านพระอาจารย์แสง เกสโร เป็นพระอนุสาวนาจารย์
หลักจากนั้นหลวงปู่ก็ได้ศึกษาหลักธรรมคำสอน อยู่กับหลวงปู่คำพอง ติสโส หลวงปู่ถือเป็นศิษย์รุ่นต้นๆ ของหลวงปู่คำพอง ติสโส วัดถ้ำกกดู่ ต.โนนหวาย อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี
ปัจจุบัน หลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต วัดป่าโนนสมบรูณ์ บ้านโนนสมบรูณ์ ต.หนองอ้อ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี เจริญอายุวัฒนมงคลครบ ๙๐ ปี ๔๐ พรรษา (พ.ศ.๒๕๖๓)
โอวาทธรรมของหลวงปู่บุญมา กัลยาณคุตโต
“..ให้รีบทำบุญ รักษาศีล ภาวนา
ไม่ต้องรอปีหน้า พรรษาหน้าค่อยจะทำ
พอถึงปีหน้า พรรษาหน้าก็ไม่เห็นทำ
ให้รีบทำตั้งแต่ตอนนี้เลย..”
“..บุญกะอยู่นำใจ บาปกะอยู่นำใจ
ใจเฮาสิเป็นบุญหรือบาป อยู่ที่เฮาสิทำเอา
อยู่ที่สิทำใจมีบุญหรือบาป..”
“..บุญกรรมถึงทำน้อย ทำบ่อยๆ ก็ปรากฏ..”
“..กรรมดีกรรมชั่วเป็นของตัวใครตัวมัน
นอกนั้นมันไม่ใช่ของเรา ชื่อเสียง เรียงนาม
ลาภยศ สรรเสริญ มันไม่ใช่ของเรา
มันเป็นของสมมุติของโลก..”