หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม พระอริยเจ้าผู้มีปฏิปทาเสมอต้นเสมอปลาย

ประวัติและปฏิปทา หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม วัดสิริสาลวัน ต.โนนทัน อ.เมือง จ.หนองบัวลำภู

ปฏิปทาอันบริสุทธิ์งดงาม ประกอบด้วยคุณธรรมสูงองค์หนึ่ง เป็นที่ยอมรับของประชาชนทั่วไปว่า หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม เป็นพระอริยสงฆ์ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ใน พระธรรมคําสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่เคร่งครัดเป็นอย่างยิ่ง

ท่าน หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม เป็นพระสงฆ์ที่พูดน้อย สุภาพอ่อนโยน รักสันโดษ เป็นที่เคารพของครูบาอาจารย์ฝ่ายปฏิบัติหลายองค์ในปัจจุบัน

ชีวิตในเยาว์วัย ท่านได้กําเนิด เกิดมาท่ามกลางป่าเขาและท้องทุ่งอันเขียวขจี ณ บ้านก่อ หมู่ที่ ๓ ตําบลหนองไข่นก อําเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี

บิดาชื่อ นายจันดา เป็นมงคล มารดาชื่อ นางเข็มมา เป็นมงคล

ท่านเกิดเมื่อวันพุธที่ ๒๓ เมษายน พ.ศ.๒๔๔๕ ปีขาล แรม ๑ ค่ํา เดือน ๕

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านเป็นพระหลานชาย ของพระอาจารย์บุญ

ในเพศฆราวาสหลวงปู่บุญมาได้อยู่รับใช้ช่วยบิดามารดาประกอบการงาน อยู่จนกระทั่งอายุ ได้ ๑๙ ปีเต็ม ท่านจึงได้สละการงานทางบ้านทั้งหมด เข้าบรรพชา เป็นสามเณร ซึ่งปีนั้นตรงกับปี พ.ศ.๒๔๖๔ ณ วัดหนองอีมาตร บ้านก่อ ต.หนองไข่นก อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี

ขณะเป็นสามเณร ท่านได้ศึกษาพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด พร้อมทั้งปฏิบัติภาวนารักษา จิตใจท่านไปด้วย

การปฏิบัติภาวนานี้ ท่านเคยกระทํามาแล้วตั้งแต่สมัยเป็นฆราวาส ท่านเห็นผู้หลักผู้ใหญ่ ซึ่งมีท่านเจ้าคุณอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์) มาโปรดญาติพี่น้องอยู่ประจํา ๆ

ท่านจึงอาศัยหลัก พุท-โธ นั้น เป็นเครื่องดําเนินมาโดยตลอด พร้อมทั้งความสันโดษรักสงบ มุ่งภาวนามาแต่บัดนั้น

ต่อมาอายุครบอุปสมบท ท่านก็ได้บวชเป็นพระภิกษุสงฆ์ต่อ ณ พัทธสีมาวัดสร่างโศก

เมื่อบวชเป็นพระแล้ว ท่านก็ได้รับพระเมตตาจาก พระอาจารย์บุญ ปัญญาวุโธ โดยท่านเป็นพระกรรมฐานที่รับการอบรมมาจาก เจ้าคุณอุบาลีฯ

ขณะนั้น หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ยังเป็นพระภิกษุหนุ่ม ท่านได้รับอุบายธรรมะตลอดการเดินธุดงค์ท่องเที่ยวหาวิเวกธรรมไป อยู่ป่าพงดงลึก ถวายตัวเป็นศิษย์ อยู่ปฏิบัติพระอาจารย์บุญ จนกระทั่งพระอาจารย์บุญได้มรณภาพ

นอกจากนี้แล้วท่านยังได้ มาฝึกอบรมธรรมปฏิบัติ และพระวินัยธรรมกับท่านเจ้าคุณอุบาลี คุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจันโท) ติดตามเดินธุดงค์ไปในถิ่นต่าง ๆ อีก ๓ พรรษา ได้รับคุณวิเศษในธรรมะอย่างมากมาย เพิ่มพูนสติปัญญา ศีลาจริยาวัตรในเพศสมณะอีก เป็นพระอาจารย์องค์ที่ ๒ ของหลวงปู่ท่าน

ระยะหลัง ๆ ท่านได้มีโอกาส ถวายตัวเป็นศิษย์ของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ได้รับฟังธรรมเทศนาที่สุขุมล้ําลึก ติดตามเดินธุดงค์ไปอยู่ป่าและได้ใกล้ชิดกับหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต นานถึง ๖ พรรษา

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านเป็นพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ถือพระธรรมวินัยที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศไว้อย่างเคร่งครัด ถือหลักปฏิบัติ ศีล สมาธิ ปัญญา ๓ ประการนี้ จากครูบาอาจารย์อย่างมั่นคง

ออกเดินธุดงค์เดียว อยู่ป่าดง อย่างคนอนาถา นอนกลางดินกินกลางทรายจริง ๆ แม้ถ้าได้พบกับสภาพของท่านในคราวเดินธุดงค์ ก็เป็นอาการภายนอก ซึ่งไม่น่าดูไม่น่าชมอันใด

แต่อาการภายในของจิตของ หลวงปู่บุญมา เป็นที่น่าเลื่อมใสศรัทธายิ่งนัก ท่านเป็นพระสุปฏิปันโนผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ควรแก่กราบไหว้สักการะบูชาองค์หนึ่ง

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านเคยมีประสบการณ์เดินธุดงค์กรรมฐานอยู่มาก โดยเราจะเห็นได้ว่า ครั้งที่หลวงปู่บุญมา เคยได้อยู่ใกล้ชิดกับหลวงปู่มั่น เป็นเวลาอันยาวนานถึง ๖ พรรษา ซึ่งรวมชีวิตแห่งการออกปฏิบัติธรรม แสวงหาวิโมกข์นั้น  ๕๘ พรรษา

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านเคยแสดงธรรมะเทศนาอบรมสั่งสอน บรรดาพุทธบริษัทอยู่เป็น ประจําว่า

“รูป รส กลิ่น เสียง เหล่านี้ เราทั้งหลายจงพยายามมองดูให้ ลึกซึ่งเข้าไปในต้นเหตุของมัน

เพราะสิ่งเหล่านี้ แม้ไม่มีรูปร่างหน้าตาแล้ว ไม่รู้ว่าจะเอาอะไรไปหลงนะ ทําไมไม่ทําความรู้สึกเหมือนกับเราหายใจเอาลมเข้าไปบ้างล่ะ

ลมมันไม่มั่นหมายอะไรเลยนะ มันพัดไปมาของมันเท่านั้น ไม่มีกลิ่น ไม่มีรูป ไม่มีน้ําหนัก บางที่เรายุ่ง ๆ ลืมเสียด้วยซ้ําไป ว่าเราได้หายใจเอาลมเข้าไป

ลมนี่ก็เหมือนกัน ถ้ามันทรยศกับเรา มันเข้าแล้วไม่ยอมออก มันออกแล้วไม่ยอมเข้าจะลําบาก นะ

นี้แหละพระพุทธเจ้าของ เราท่านจึงสอนว่า ควรกําหนดรู้ รู้กับอารมณ์ต่าง ๆ นั้น ไม่ว่าอะไรมากระทบ เราควรกําหนด รู้ให้ชัด ให้มีสติ ให้มีสัมปชัญญะ

เกิดมามีจิตใจย่อมปฏิบัติได้ เสมอภาคทุกคน อย่าไปติดสิ่งภายนอกเพียงอย่างเดียว จิตก็จะก้าวหน้าได้แน่นอน”

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านเป็นพระผู้เจียมตนอยู่เสมอ ท่านเป็นพระพูดน้อย แต่เวลาแสดงธรรมแล้ว หลวงปู่จะแสดงเหตุผล ได้อย่างน่าอัศจรรย์ แสดงชนิดขุดถอนกิเลสกันเลยทีเดียว เพราะ จิตใจมนุษย์นี้ มันไหลลงไปสู่ที่ต่ําอยู่เสมอ (ความชั่วร้าย)

ฉะนั้นมนุษย์นี้จึงต้องพูดให้ ตรงตัวมันจึงจะแก้เกี่ยวกันได้ แต่ถ้าจะพูดกันอย่างเกรงอก เกรงใจ เห็นหน้าเห็นตากันแล้ว ยากหนักหนาที่บุคคลผู้นั้นจะรับฟังธรรม หรือธรรมจะเข้าสู่จิตใจได้

เป็นที่น่าสลดใจและเสียดายยิ่ง หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม…ได้ มรณภาพเครื่องบินตก ณ บริเวณ คลองหลวง จ.ปทุมธานี..

ซึ่งในครั้งนั้นมีพระเถระ ฝ่ายประพฤติปฏิบัติพระกรรมฐาน ๕ องค์ มรณภาพพร้อมกัน คือ

๑. หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม วัดป่าสิริสาลวัน จ.อุดรธานี

๒. พระอาจารย์วัน อุตตโม วัดถ้ําอภัยดํารงธรรม จ.สกลนคร

๓. พระอาจารย์จวน กุลเชฎโฐ วัดเจติยาคีรีวิหาร จ.บึงกาฬ

๔. พระอาจารย์สิงห์ทอง ธัมมวโร วัดป่าแก้วชุมพล จ.สกลนคร

๕. พระอาจารย์สุพัฒน์ สุขกาโม วัดประสิทธิ์วนาราม จ.สกลนคร

บัดนี้วัดป่าสิริสาลวัน อ. หนองบัวลําภู จ.อุดรธานี ยังโดด เด่นเป็นสง่าและเป็นอนุสรณ์เตือน จิตใจ ให้ระลึกถึงพระผู้เป็นสุปฏิบัติ นามว่า หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม อย่างไม่มีวันลืม

หลวงปู่บุญมา ฐิตเปโม ท่านมรณภาพ เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ.๒๕๒๓ เวลาประมาณ ๑๔.๐๐ น. สิริอายุ ๗๘ ปี พรรษา ๕๘ ด้วยอุปัทวเหตุเครื่องบินตกบริเวณท้องนาทุ่งรังสิต ต.คลองสี่ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี