ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ
วัดหนองบัวสร้าง
อ.กุสุมาลย์ จ.สกลนคร
หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ ถือเป็นพระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบองค์หนึ่งที่ไม่ปรารถนา บริวารลาภยศสรรเสริญ เปรียบดั่งช้างเผือก ที่เร้นกายในดงไพร ประดุจดั่งเพชรเม็ดงามของพระพุทธศาสนา ที่มุ่งการปฏิบัติภาวนา เพื่อความหลุดพ้น ดำรงตนอยู่ในสมณะเพศด้วย ความบริสุทธิ์ผ่องใส สมควรแก่การเคารพกราบไหว้โดยแท้ ท่านเป็นศิษย์ของ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสโภ) พระกรรมฐานกลางกรุง พระมหาเถระผู้เอาชนะความชั่วด้วยความดี และหลวงปู่ยังเป็น สหธรรมิกรุ่นพี่ที่ไปมาหาสู่กันเสมออย่างมิได้ขาด นั่นคือ หลวงปู่ปาน คุตตสติ วัดกุดไผท ท่านได้ให้ความเคารพนับถืออย่างยิ่ง
◎ ชาติภูมิ
ท่านพระครูสุวรรณปทุมาภรณ์ หรือ หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ อดีตเจ้าคณะอำเภอกุสุมาลย์ ที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอกุสุมาลย์ และอดีตเจ้าอาวาสวัดหนองบัวสร้าง บ้านหนองบัวสร้าง ตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร
หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ นามเดิมท่านชื่อ คำพันธ์ นามสกุล ชินสุริยะ เกิดเมื่อวันอังคารที่ ๑๔ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๖๔ ตรงกับวันขึ้น ๙ ค่ำเดือน ๗ ปีระกา ณ บ้านแก้ง ตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร เป็นบุตรคนที่ ๕ ของ นายสิมมา และ นางศรีภา ชินสุริยะ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน ๑๑ คนเป็นชาย ๘ คนและเป็นหญิง ๓
◎ การศึกษา
ท่านพระครูสุวรรณปทุมาภรณ์ (หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ) ท่านได้เรียนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ ณ โรงเรียนบ้านหนองลาด ตำบลขมิ้น อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร วิถีชีวิตก่อนบรรพชา ชีวิตวัยเด็กของท่านเหมือนกับเด็กไทยในชนบททั่วๆ ไป ที่ครอบครัวประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีอาชีพทำนาทำสวนทำไร่ และ เลี้ยงสัตว์ครอบครัวสามารถพึ่งพาตนเองได้
◎ การบรรพชาและอุปสมบท
การบวชท่านได้บรรพชาเป็นสามเณรเมื่ออายุได้ ๑๖ ปี ณ วัดหนองบัวสร้าง ตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร และได้มีโอกาสอุปสมบทเมื่ออายุได้ ๒๐ ปี บริบูรณ์ เมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๘๓ เวลา ๑๐.๓๐ น. ณ วัดยอดลำธาร ตำบลนาแก้ว อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร เมื่อปีพุทธศักราช ๒๔๙๙ โดยมี เจ้าอธิการพา พุทฺธสโร เป็นพระอุปัชฌาย์ พระจีน ฐิตวํโส เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ พระเกตุ อินฺทโสภโณ เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า “จารุวัณโณ”
หลวงปู่คำพันธ์ ท่านได้มีโอกาสไปศึกษาวิชาวิปัสสนากรรมฐาน ณ วัดมหาธาตุ กรุงเทพฯ โดยมี เจ้าคุณพระพิมลธรรม (อาจ อาสโภ) และพระอาจารย์ ดร. ภัททันตะ อาสภมหาเถระ จากประเทศพม่า เป็นอาจารย์สอนในสมัยนั้น เมื่อท่านเรียนจบแล้วได้ไปสอนวิปัสสนากรรมฐานที่ วัดโสธรวรวิหาร จังหวัดฉะเชิงเทรา จากนั้นกลับมาสกลนคร จำพรรษาและปฏิบัติกิจของสงฆ์ได้แก่ สอนวิปัสสนากรรมฐาน ที่วัดป่าแดนโมกบ้านพราน อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร ได้นำพาญาติโยมสร้างอุโบสถได้แก่อุโบสถ บ้านเชียงเครือ ตำบลเชียงเครือ อุโบสถ วัดบ้านอุ่มจาน ตำบลอุ่มจาน และ อุโบสถวัดหนองลาด ตำบลขมิ้น
จากนั้นปี พ.ศ ๒๕๑๐ ท่านได้ไปสอนหลักการปฏิบัติธรรม โดยวิธีอานาปานสติ ที่โรงเรียนพระปริยัติธรรมวัดเวฬุวัน ตำบลบ้านไผ่ อำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี โดยสอนทั้งสามเณรและญาติโยม ต่อมาจึงกลับมาสกลนครเพื่อจำพรรษาณวัดบ้านหนองบัวสร้าง จนถึงปัจจุบัน
◎ ด้านการปกครองคณะสงฆ์และสมณศักดิ์
หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งต่างๆ ทางพุทธศาสนาดังนี้
เมื่อวันที่ ๒๐ พฤษภาคมปีพุทธศักราช ๒๕๒๕ ได้รับการแต่งตั้งให้ เป็นเจ้าอาวาสวัดหนองบัวสร้าง
เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคมปีพุทธศักราช ๒๕๓๑ ได้รับแต่งตั้งเป็นพระครูสุวรรณปฐมาภรณ์
เมื่อวันที่ ๑ กันยายนปีพุทธศักราช ๒๕๒๗ จากนั้นได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะอำเภอกุสุมาลย์
เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคมปีพุทธศักราช ๒๕๔๑ ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น พระครูเจ้าคณะอำเภอชั้นเอก
จากนั้นเมื่อวันที่ ๕ ธันวาคมปี พ.ศ.๒๕๔๖ ได้เลื่อนสมณศักดิ์อีกครั้งเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอชั้นพิเศษ
คุณงามความดีที่ ท่านพระครูสุวรรณปทุมาภรณ์ หรือ หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ ได้สร้างไว้จนเป็นประจักษ์ได้แก่ ท่านเป็นบุตรที่มีความกตัญญูกตเวที ครั้งที่ท่านยังเป็นสามเณร ท่านเคยคิดที่จะลาสิกขาจึงได้ไปถามโยมแม่ โยมแม่ตอบว่า..แม่คงมีบุญน้อยไม่ได้เกาะชายผ้าเหลือง ท่านจึงไม่เคยคิดที่จะลาสิกขาอีกเลย ครั้งก่อนบรรพชาก็ช่วยเหลืองานของครอบครัวทำไร่ไถนาตามประสาเด็กบ้านนอก ตามชนบท
ท่านพระครูสุวรรณปทุมาภรณ์ (หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ) ท่านเป็นพระนักปฏิบัติ ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัด ท่านศึกษาพระไตรปิฎกและนำหลักการความรู้ ที่ได้จากพระไตรปิฎก มาปฏิบัตินอกจากปฏิบัติแล้วท่านยังเผยแผ่ไปยังสาธุชนทั่วไป ท่านสั่งสอนคนจากบัวใต้น้ำ ให้เป็นบัวพ้นน้ำได้ นับเป็นครูผู้ยิ่งใหญ่แห่งการศึกษาพระธรรมอย่างแท้จริง ท่านเป็นพระนักปฏิบัติ เป็นพระนักพัฒนา ได้มีโอกาสไปจำพรรษาที่ใดท่านจะพัฒนาวัดนั้นๆ และหมู่บ้านนั้นๆ ให้ร่มเย็นให้น่าอยู่ สร้างสถานที่ปฏิบัติธรรม สร้างอุโบสถ ท่านเป็นครูผู้ยิ่งใหญ่ ท่านสอนวิปัสสนากรรมฐานสอนธรรมะ ให้ภิกษุสามเณรให้นักเรียนธรรมะศึกษาชาวบ้าน และ ญาติโยมสอนให้คนเป็นคนดี อีกทั้งส่งเสริมให้ลูกหลานได้รับการศึกษา โดยตั้งกองทุนบุญนิธิเพื่อการศึกษา ของพระและสามเณร มอบปัจจัยส่วนตัวให้เป็นทุนการศึกษาแก่นักเรียนธรรมราชศึกษา
◎ การอาพาธและมรณภาพ
ท่านพระครูสุวรรณปทุมาภรณ์ (หลวงปู่คำพันธ์ จารุวัณโณ) ท่านมีโรคประจำตัว คือ ต่อมลูกหมากโต แต่ก็ไม่ส่งผลต่อสุขภาพมากนัก ท่านเคยผ่าตัดตาและเปลี่ยนเลนส์ตา และเคยผ่าตัดถุงน้ำดีเมื่อหลายปีที่แล้ว จนกระทั่งเมื่อวันที่ ๒๔ สิงหาคมปีพุทธศักราช ๒๕๖๑ ท่านมีอาการอาพาธหนัก มีอาการอาเจียนให้ หายใจติดขัด ศิษยานุศิษย์และญาติโยมเห็นว่า สมควรพาเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศูนย์สกลนครทันที ผลการวินิจฉัยของคุณหมอพบว่าท่านป่วยเป็นไตวาย ท่านฉันอาหารไม่ได้ กลืนอาหารเหลวได้เล็กน้อย เข้ารับการรักษาตัวอยู่ประมาณ ๒ สัปดาห์ แต่อาการไม่ดีขึ้น หมอจึงให้ออกจากโรงพยาบาล เพื่อกลับมารักษาตัวที่วัด
เมื่อวันที่ ๑๑ กันยายนพุทธศักราช ๒๕๖๑ ศิษยานุศิษย์และญาติโยมให้การดูแลเป็นอย่างดี จนกระทั่งท่านได้มรณภาพลงเมื่อวันที่ ๑๙ตุลาคมพุทธศักราช ๒๕๖๑ เวลา ๑๙:๐๐ น. ณ กุฏิเจ้าอาวาส วัดหนองบัวสร้าง ตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร
ท่ามกลางความเสียใจ ของศิษยานุศิษย์และญาติโยม ชาวบ้านหนองบัวสร้าง ที่มานั่งเต็มลานวัด เพื่อส่งจิตอธิษฐานให้หลวงปู่มีอาการดีขึ้น แต่แล้วก็ไม่เป็นดังที่หวัง และแล้วหลวงปู่ก็จากไปอย่างสงบ รวมสิริอายุได้ ๙๗ ปี ๔ เดือน ๕ วันพรรษา ๗๘
