ประวัติและปฏิปทา
หลวงปู่หมุน ฐิตสีโล
วัดบ้านจาน
อ.กันทรารมย์ จ.ศรีสะเกษ
◎ ชาติภูมิ
หลวงปู่หมุน ฐิตสีโล สกุลเดิม ศรีสงคราม เกิดเมื่อ พ.ศ.๒๔๓๗ ณ บ้านจาน อําเภอกันทรารมย์ จังหวัดศรีสะเกษ บิดาชื่อ ดี และมารดาชื่อ อั๊ว ครอบครัวมีอาชีพทําไร่ทํานา ตามประสาชาวชนบท
◎ ปฐมวัย
ในวัยเด็ก หลวงปู่หมุน ท่านมีความป็นอยู่ที่ค่อนข้างยากไร้ เหมือนชาวชนบททั่วไป แต่มีลักษณะพิเศษกว่า เด็กคนอื่นๆ ตรงที่มีความเฉลียวฉลาด อันแสดงให้ เห็นถึงความเป็นอัจฉริยะตั้งแต่เด็กๆ เติบโตมาท่ามกลางกลิ่นอายของธรรมชาติ ป่าดงดิบอันอุดมไปด้วยสัตว์ร้ายนานาชนิด ชอบปรนนิบัติรับใช้พระธุดงค์ที่ผ่านไปมา ตลอดถึงศึกษาวิชาอาคมต่างๆ
เมื่ออายุ ๑๔ ปี บิดามารดาจึงได้นําตัวไปบรรพชาเป็นสามเณร เพราะเห็นแววว่าน่าจะเจริญในทางพระพุทธศาสนา โดยฝากฝังเป็นลูกศิษย์ของหลวงพ่อสีดา เจ้าอาวาสวัดบ้านจาน พระสงฆ์ผู้เชี่ยวชาญด้านกัมมัฏฐานและเก่งกล้าทางวิชาอาคมต่างๆ
◎ อุปสมบท
เมื่อหลวงปู่หมุน ท่านมีอายุได้ ๒๓ ปี (พ.ศ.๒๔๖๐) ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุได้รับฉายาว่า ฐิตสีโล แปลว่า ผู้มีศีลตั้งมั่น โดยมี หลวงพ่อสีดา เป็นพระอุปัชฌาย์ บวชแล้วอยู่จําพรรษา ได้ศึกษาเล่าเรียนอักษรไทย อักษรขอม ฝึกพระกัมมัฏฐาน จากพระอุปัชฌาย์ และครูบาอาจารย์ในเขตใกล้เคียงอยู่พรรษา จึงได้ออกแสวงหาศึกษาความรู้กับครูบาอาจารย์องค์อื่นต่อไป
◎ ออกแสวงหาประสบการณ์
ในปี พ.ศ.๒๔๖๔ หลวงปู่หมุน ท่านได้ออกเดินทางไปในที่ต่างๆ ได้ศึกษาทั้งในฝ่ายคันถธุระและวิปัสสนา ตลอดถึงเวทย์วิทยาจากอาจารย์หลายท่าน หลายสํานัก โดยเฉพาะที่สํานักบ้านจิกใหญ่ ซึ่งถือว่าเป็นสํานักตักศิลาในสมัยนั้น อยู่ที่อําเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี แม้กระทั่งแถบเขตชายแดนลาว เขมร หลวงปู่ยังเดินทางไป เพราะเป็นแหล่งรวบรวมความรู้ เกี่ยวกับวิชาเวทย์มนต์ต่างๆ
◎ เดินทางเข้ากรุงศึกษาคัมภีร์มูลกัจจายน์
หลังจากที่หลวงปู่ได้เดินทางไปแสวงหาความรู้และธุดงค์ตามสํานักต่างๆ จนสําเร็จความรู้ในหลาย สาขาแล้ว ก็ได้เดินทางโดยเท้าเปล่าเข้ากรุงเทพฯ ซึ่ง ได้พํานักอยู่ที่วัดเทพธิดา เพื่อศึกษาบาลืมูลกัจจายน์ จนสอบได้เปรียญธรรม ๕ ประโยคในสํานักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม และขณะเดียวกันได้ศึกษาวิชา อาคมกับสมเด็จพระสังฆราช (แพ) และพระพิมลธรรม (นาค) วัดอรุณราชวรารามอีกด้วย
◎ เดินทางไปพม่าและภาคใต้
ครั้นเมื่อได้ศึกษาและเป็นครูสอนบาลีมูลกัจจายน์ อยู่กรุงเทพฯ หลายปี หลวงปู่หมุน ท่านได้เดินทางตามท่านอาจารย์ทองดี ผู้เชี่ยวชาญทางด้านคาถาอาคม ในยุคนั้นแห่งอําเภอบึงกาฬ จังหวัดหนองคาย ไปทางเหนือและเข้าประเทศพม่า เป็นเวลา ๑ ปี
จากนั้นได้เดินทางไปภาคใต้ โดยเข้าพํานักอยู่กับพระอาจารย์ทิม วัดช้างให้ จังหวัดปัตตานี อยู่ปฏิบัติกัมมัฏฐานและวิชาอาคมต่างๆ ๑ ปี จึงได้ เดินทางขึ้นมาจังหวัดศรีธรรมราช เพื่อสําเร็จวิชากับพ่อท่านคล้าย วาจาสิทธิ์ แห่งวัดสวนขันธ์ อยู่ได้ระยะหนึ่งก็เดินทางกลับสู่ภาคอีสาน
◎ พบพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต
ในช่วงที่หลวงปู่หมุน เดินธุดงค์อยู่แถบอุบลราชธานี ท่านได้พบกับหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และได้ขอเรียนขอวัตรปฏิบัติตลอดถึงพระกัมมัฏฐาน แต่ไม่ได้เดินทางร่วมคณะธุดงค์ด้วย เพราะติดขัดในเรื่องนิกาย หลวงปู่มั่นยังได้ให้ของที่ระลึกกับหลวงปู่อีกด้วย
ส่วนพระสายเกจิอาจารย์ที่หลวงปู่ได้ไปร่ำเรียนวิชาด้วยมีหลายรูปด้วยกัน เช่น หลวงพ่อขํา วัดเขาแก้ว หลวงพ่อเงิน วัดมะปรางค์เหลือง หลวงพ่อเดิม พุทธสโร วัดหนองโพ จังหวัดนครสวรรค์ พระอาจารย์สิงห์ ขันตยาโม วัดป่าสาลวัน นครราชสีมา และหลวงพ่อสอน วัดเสิงสาง อําเภอเสิงสาง จังหวัดนครราชสีมา
◎ เข้าประเทศลาวเพื่อสืบหาสมเด็จลุน
ด้วยความที่ยุคสมัยนั้นชื่อเสียงของ หลวงปู่สมเด็จลุน หรือสมเด็จลุนแห่งภูอีด่าง ภูเขาควาย วัดเวินไซ นครจําปาศักดิ์ เป็นที่เลื่องลือในคุณธรรมและ อภิญญาภินิหารของท่าน มีพระภิกษุในสมัยนั้นสืบเสาะ เพื่อฝากต่อเป็นลูกศิษย์ลูกหา ศึกษาวิชาอาคมต่างๆ ซึ่งในจํานวนนี้มีหลวงปู่หมุนอยู่ด้วยรูปหนึ่ง
หลวงปู่หมุน ท่านได้เดินทางเข้าไปประเทศลาวถึงสองครั้ง สองคราก็ไม่ได้พบท่านหลวงปู่สมเด็จลุน แต่ได้พบกับหลานของท่านหลวงปู่สมเด็จลุน และเป็นทายาทวิทยาคมโดยตรง หลวงปู่หมุน จึงได้ขอเรียนวิทยาคมกับหลานของท่านจนกระทั่ง หมดภูมิที่จะสอน จึงได้แนะนําให้ไปหาและฝากตัว เป็นศิษย์กับหลวงปู่ดำ ซึ่งเป็นเหลนของท่านหลวงปู่สมเด็จลุน จนกระทั่งสําเร็จวิชาดังที่ตั้งใจไว้ หลวงปู่หมุนจึงได้เดินทางกลับประเทศไทย
สําหรับเรื่องราวอัตชีวประวัติของหลวงปู่หมุน ฐิตสีโล ยังมีอีกมายเกินที่กล่าว เพราะวัตรปฏิวัตร อันงดงามของหลวงปู่หมุน ฐิตสีโล พระมหาเถระ ๕ แผ่นดิน พระภิกษุสงฆ์ที่ทรงศีลบริสุทธิ์ อยู่ในร่มกาสาวพัสตร์ ยาวนานถึงพรรษาที่ ๘๗ อายุ ๑๐๙ ปี มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย มีเพียงกุฏิไม้หลังเล็กๆ ซึ่งผู้มีศรัทธาในหลวงปู่สร้างถวาย หากท่านว่างเว้นจากหน้าที่การงาน หรือมีโอกาสผ่านไปจังหวัดศรีสะเกษ วัดบ้านจาน อําเภอกันทรารมย์ ก็อย่าลืมแวะไปกราบขอพรรูปเหมือนบูชาขนาดใหญ่ ของหลวงปู่หมุน เพื่อความเป็นสิริมงคล และอาจจะทําให้ จิตใจของท่านผ่องใส ได้บุญได้กุศลเพิ่มขึ้นก็เป็นได้
หลวงปู่หมุน ฐิตสีโล ท่านได้มรณภาพลงอย่างสงบ ด้วยโรคชรา เมื่อเวลา ๐๗.๓๐ น. วันที่ ๑๑ มีนาคม พ.ศ.๒๕๔๖ สิริรวมอายุ ๑๐๙ ปี พรรษา ๘๗
